Voor de verkiezingen op 15 maart 2023 kan er tot en met 10 maart 2023 een schriftelijke volmacht worden aangevraagd. Het aanvragen van een volmacht is er voor kiezers die niet in de gelegenheid zijn om zelf te gaan stemmen, bijvoorbeeld door werk, ziekte of vakantie. De kiezer kan dan een andere kiezer machtigen voor hem te stemmen. Oftewel stemmen bij volmacht. De persoon die wordt gemachtigd, kan de volmachtstem alleen tegelijkertijd met zijn eigen stem uitbrengen. Let wel, werkgevers zijn verplicht om kiezers de gelegenheid te geven om hun stem uit te brengen, als dit niet buiten werktijd kan.
Er zijn twee verschillende volmachten, namelijk de schriftelijke volmacht die aangevraagd kan worden tot en met 10 maart 2023 en de onderhandse volmacht die tot en met de verkiezingsdag kan worden verstrekt.
Schriftelijke volmacht
Om een schriftelijke volmacht aan te vragen, kan de kiezer het daarvoor bestemde formulier downloaden: https://www.bonairestemt.nl/wp-content/uploads/Verzoek-om-bij-volmacht-te-stemmen.pdf of door bij Burgerzaken aan de Kaya Neerlandia 40 het formulier op te halen en het ingevulde formulier daar in te leveren. Zowel de deadline van schriftelijke volmacht als de procedure is vastgelegd in de Kieswet.
De kiezer en degene die wordt gemachtigd, vullen allebei een deel van dit formulier in. De gemachtigde ontvangt na inwilliging van het verzoek een volmachtbewijs waarmee de gemachtigde namens de andere kiezer kan stemmen. De gemachtigde kan deze volmachtstem alleen zelf uitbrengen in het stemlokaal en niet schriftelijk.
Let op!
Het is niet mogelijk om een schriftelijke volmacht in te trekken, dus bedenk goed of je wilt machtigen en wie je wilt machtigen. Want zodra er een schriftelijke volmacht is aangevraagd, wordt je eigen stempas ongeldig verklaard. Het volgnummer van je stempas komt namelijk op de lijst van ongeldige stempassen te staan. Hierdoor is het niet langer mogelijk om zelf te stemmen of een vervangende stempas te verkrijgen.
Onderhandse volmacht
Naast de schriftelijke volmacht kan tot op de verkiezingsdag zelf ook een onderhandse volmacht worden gegeven. Om deze machtiging te geven, gebruikt een kiezer het gedeelte van de stempas (achterzijde) dat hiervoor is bestemd. De kiezer moet de gegevens invullen en samen met de gemachtigde de stempas ondertekenen. Ook voor deze volmacht geldt dat die alleen kan worden uitgebracht door iemand die zelf in het stemlokaal stemt voor dezelfde verkiezing.
Bij het stemmen moet de gemachtigde een (kopie van het) identiteitsbewijs tonen van de volmachtgever. Deze mag op de dag van de stemming maximaal 5 jaar verlopen zijn. De gemachtigde kan bij een onderhandse volmacht het identiteitsbewijs van de volmachtgever ook op smartphone of tablet tonen. De Rijksoverheid probeert misbruik met kopieën van identiteitsbewijzen tegen te gaan. Mensen die een kopie van hun ID-bewijs maken wordt geadviseerd om het volgende op de kopie te schrijven:
- dat het een kopie is
- voor wie de kopie bedoeld is
- de datum waarop degene de kopie afgeeft
de kiezer streept zijn/haar BSN of sedula nummer door
In tegenstelling tot de schriftelijke volmacht kan een onderhandse volmacht wel worden ingetrokken. Bijvoorbeeld als de volmachtgever die uiteindelijk toch in de gelegenheid is om zelf te gaan stemmen. Dat kan door de tot volmacht omgezette stempas terug te vragen bij de gemachtigde. Met deze stempas kan dan gewoon worden gestemd.
Maximaal 2 volmachten
De persoon die wordt gemachtigd om voor iemand anders te stemmen, de gemachtigde, mag bij de verkiezingen per verkiezing maximaal 2 volmachten aannemen. Deze volmachtstem(men) kan alleen tegelijkertijd met de eigen stem worden uitgebracht. De gemachtigde overhandigt het volmachtbewijs aan het stembureau. Ook controleert het stembureau zijn of haar identiteit en stempas voordat er mag worden gestemd.
Ronselen
Het kan niet vaak genoeg worden benadrukt dat het initiatief tot het verlenen van een volmacht ligt bij de kiezer, en niet bij zijn gemachtigde! Het is ten strengste verboden om volmachtstemmen te ronselen (stelselmatig kiezers vragen om hun stempas te ondertekenen en af te geven). Iemand mag ook niet een kiezer omkopen door middel van een gift of een belofte of de kiezer op een andere manier dwingen om een volmacht af te geven.
