Het Bestuurscollege van Bonaire wil graag heldere informatie verschaffen over recente berichten die verwarring hebben veroorzaakt over een vermeende bouwstop op het eiland. Er is géén sprake van een bouwstop. De bouwsector blijft actief. Wat wél is veranderd, is dat vergunningsaanvragen zorgvuldiger worden getoetst op kwaliteit en naleving van de wet- en regelgeving.
In het eerste kwartaal van 2025 is het aantal verleende bouwvergunningen vergelijkbaar met dezelfde periode in 2024. Tegelijkertijd is de totale bouwwaarde van deze projecten met circa 37% gestegen tot 44,8 miljoen USD. Dit wijst op een toename van omvangrijke vastgoedprojecten, waaronder gebiedsontwikkelingen die passen binnen de ruimtelijke ambities van Bonaire.
Vraag naar vakmensen stijgt sterk
Een andere opvallende ontwikkeling is dat het aantal aanvragen voor tewerkstellingsvergunningen voor vaklieden, zoals metselaars, timmerlieden en schilders, sinds 2020 bijna is verdubbeld. Deze stijging laat zien dat de bouwsector voldoende werk voorziet, maar ook dat de lokale arbeidsmarkt moeite heeft om in deze groeiende vraag te voorzien.
Wat kunnen we hieruit afleiden?
- De bouwsector biedt volop werkgelegenheid;
- Er is een structureel tekort aan lokaal beschikbare vakmensen;
- Bonaire is economisch aantrekkelijk voor buitenlandse arbeidskrachten;
- De vraag naar huisvesting en infrastructuur blijft onverminderd hoog.
Deze ontwikkeling onderstreept het belang van evenwichtige groei waarbij economische ontwikkeling hand in hand gaat met het versterken van lokale capaciteit.
ILT-rapport 2023: serieuze tekortkomingen in VTH-stelsel
De aanpassingen in de aanpak van vergunningverlening en handhaving zijn ingegeven door het rapport van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) van juni 2023. Hierin werd het VTH-stelsel van Bonaire beoordeeld als onvoldoende. De belangrijkste tekortkomingen waren onder andere:
- Verouderde regelgeving (nog deels uit 1961);
- Gebrekkige toetsingsprocedures en dossiersamenstelling;
- Structurele onderbezetting van handhaving en vergunningverlening;
- Achterstanden in de behandeling van aanvragen.
Hoewel deze noodzakelijke verbeteringen mogelijk de indruk hebben gewekt dat vergunningen trager worden afgegeven, is het tegenovergestelde waar: de bouwcommissie verwerkt nu gemiddeld 15 tot 30 dossiers per week, tegenover 3 tot 10 eerder. De kwaliteit én de doorlooptijd van het proces zijn dus verbeterd.
Hervorming en modernisering volop in gang
Het Bestuurscollege heeft concrete stappen gezet om het VTH-stelsel te versterken:
- Zorgvuldiger toetsing van nieuwe aanvragen;
- Versterkt toezicht en handhaving;
- Vermindering van achterstanden;
- Actualisering van wet- en regelgeving.
Op 27 mei 2025 heeft de Eilandsraad unaniem ingestemd met een plan om de verouderde bouw- en natuurregelgeving te moderniseren. Deze wordt afgestemd op de Wet VROM BES en het Bouwbesluit BES, waarmee een toekomstbestendig en duurzaam ontwikkelingskader voor Bonaire wordt neergezet.
Balans tussen groei en leefbaarheid
Het Bestuurscollege kiest bewust voor een koers waarin economische ontwikkeling niet ten koste gaat van de unieke leefomgeving van Bonaire. De speerpunten:
- Versnellen waar mogelijk, zorgvuldig waar nodig;
- Minder bureaucratie, meer transparantie;
- Moderne regelgeving die aansluit bij het eiland;
- Bescherming van natuur, cultuur en sociale samenhang;
- Bevorderen van duurzame werkgelegenheid, inclusief investeringen in lokale vakopleiding.
Zo bouwt Bonaire aan een toekomst waarin kwaliteit, duurzaamheid en leefbaarheid centraal staan.
