Diskurso Gezaghèber Rijna durante konmemorashon 4 di mei 2021

Awe nos ta konmemorá esnan ku a lucha pa bo i mi libertat.

Apresiabel presentenan, dama- i kabayeronan,

Awe nos ta konmemorá esnan ku a lucha pa bo i mi libertat i pa esei a paga e preis di mas haltu: nan bida. Nos ta rekordá i honra nan komo héroe, pero prinsipalmente laga nos no lubidá: hopi biaha tabata hòmber i muhé hopi komun, tin biaha mucha hòmber i mucha muhé ainda. Manera por ehèmpel bo bisiña, e yùfrou di bo yunan. Tabata hende komun, meskos ku abo i ami, ku a realisá akto heroiko. Òf a bira víktima di un régimen teribel ku a hasi di hende komun, manera abo i ami, asesino.

Nunka ántes den e tempu despues di guera nos no a konfrontá asina profundo manera e último aña ku loke libertat ta nifiká. Òf pa ta mas eksakto: kiko ta nifiká ora di ariba – di parti di minister òf gezaghèber – ta limitá bo den e libertat ei. Tin hende a yega di kompará e lucha kontra e vírùs di corona ku un guera kontra un enemigu invisibel. E pandemia no ta un guera, pero ta eksigí lucha si. Di nos tur. Pa gana i skapa bida di hende grandi i hende vulnerabel, nos no tin mester mes di realisá akto heroiko.

Tòg e último lunanan mi a tende hende rònt di mi keha tokante e pakusnan será, e prohibishon pa forma grupo i otro medida di prekoushon. Esei ta bisa hopi di nos mes. A bira asina ku nos ta haña libertat algu di mes. I si temporalmente nos mester entregá algu di e libertat ei – ni den mil aña algu ku por kompará ku un situashon di guera – nos ta haña nos mes víktima. Esei ta e spil ku Covid-19 ta pone nos dilanti.

Lo no dura muchu largu mas ku, danki na e bakuna, nos por gosa atrobe di nos libertat kompleto. Si nos no paga tinu, aki poko tempu nos ta haña esei atrobe algu di mes. I pues nos no a siña nada di tur e hendenan komun ei ku durante guera a duna nan bida pa nos libertat. P’esei mi ta bisa: nos ta hasi bon pa mas biaha para ketu na nos libertat, no solamente 4 di mei. I laga nos para ketu mas biaha tambe na hendenan otro parti di mundu ku realmente ta biba den un pais kaminda tin guera.

Pasobra nos libertat tampoko no ta algu ku a kai for di shelu.