Integraal waterbeheer

Uit het rapport:

Integraal waterbeheer

Op 14 november 2022 heeft de gezaghebber van Bonaire in een formele brief aan Waterschap Rijn en IJssel ondersteuning gevraagd bij het komen tot een integrale aanpak voor het waterbeheer. Directe aanleiding hiervoor zijn de overstromingen door regenval van vorig jaar. Bonaire kent echter al jarenlang grote uitdagingen met water, zowel qua opvang, en transport alsook bijvoorbeeld afvalwater. Er is niet eerder een integraal plan van aanpak gemaakt voor water, terwijl de veiligheid van de inwoners van het eiland steeds verder onder druk komt te staan door onder andere achterstallig onderhoud van de waterdammen en rooien en slechte afvoer van water, onder andere via de (slecht onderhouden) wegen. Daarnaast worden ook de koralen aangetast, de natuurlijke golfbrekers voor de stijgende zeespiegel en een belangrijke trekpleister voor het toerisme.

Huidige situatie

Bonaire is een eiland in het Caribische deel van Nederland dat sinds 2010 bestuurlijk als Caribisch openbaar lichaam een bijzondere gemeente vormt. Het maakt deel uit van het Nederlands staatsbestel maar heeft een afwijkend regime; zo zijn de eilanden bijvoorbeeld niet ingedeeld bij een provincie of een waterschap. Het is gelegen in het zuidelijk deel van de Caribische Zee, voor de kust van Venezuela en behoort tot de ABC-eilanden van de Kleine Antillen. Het eiland is ontstaan als gevolg van vulkanische activiteit. Het eiland kenmerkte zich door bebossing dat is gekapt voor de productie van houtskool. Tot de onziltingsinstallatie is gebouwd was Bonaire afhankelijk van regen voor de watervoorziening. Dit was mogelijk door een groot en ingenieus systeem van dammen, bassins en saliñas waar het water werd vastgehouden en geborgen. Doordat de bomen verdwenen zijn, is erosie door wind en met name regenwater sterk toegenomen; klimaatverandering versterkt dit. Het hiervoor beschreven oude systeem bleek ineens een goede maatregel te zijn om sediment te laten bezinken en te voorkomen dat ze het koraal vervuilt. Veel van de voorgestelde maatregelen grijpen terug op het oude watersysteem (‘basis op orde’)."