Gobièrnu di Boneiru ta finalisá evaluashon impakto di COVID-19 riba kosto di bida i komèrsio

Entidat Públiko Boneiru a finalisá su evaluashon di e impakto sosial ekonómiko di COVID-19 riba kosto di bida i komèrsio na Boneiru.

[Translate to Papiamento:]

Entidat Públiko Boneiru a finalisá su evaluashon di e impakto sosial ekonómiko di COVID-19 riba kosto di bida i komèrsio na Boneiru. E evaluashon tabata dirigí riba sektornan krítiko manera turismo i logístika i a identifiká e pasonan ku ta nesesario pa hasi rekuperashon for di e pandemia mas fásil.

A presentá e konklushonnan den un dokumentu titulá ‘COVID-19 Post-Disaster Needs Assessment (PDNA) Bonaire: Socioeconomic Assessment Report’, ku ta públikamente optenibel riba e wèpsaitnan di Entidat Públiko BoneiruKámara di Komèrsio Boneiru.pdf (bonairechamber.com). E rapòrt di evaluashon i garantia ta resultado di un koperashon eksitoso entre Entidat Públiko Boneiru, Kámara di Komèrsio Boneiru, Programa Mundial di Alimento (World Food Program - WFP), Banko Mundial i Union Oropeo.

E análisis di e prestashonnan makro ekonómiko di Boneiru ta kalkulá un bahada di 23,1% di e kalkulashon básiko di e Produkto Doméstiko Bruto pa 2020 den ousiensia di COVID-19 i un bahada di 19,3% kompará ku 2019. Esaki ta komparabel ku otro ekonomianan ku ta dependé di turismo den Reino Hulandes. E rapòrt ta konkluí ku sin intervenshon finansiero ta kalkulá ku ekonomia lo a eksperensiá un bahada di 36,2%.

Hennyson Thielman, diputado di Ekonomia, Turismo i Finansa den Kolegio Ehekutivo di Boneiru: ‘E rapòrt di PDNA akí ta laga nos mira kon vulnerabel nos ta komo Boneiru pa kalamidat, ku un enfoke spesífiko riba COVID-19 i e impakto riba e situashon sosial i ekonómiko di nos isla. Nos tur tabata sa ku e impakto lo tabata grandi, pero sifranan di e rapòrt akí ta mustra kon duru e realidat ta.’

‘E rapòrt akí ta sirbi komo instrumento pa hiba kòmbersashonnan profundo ku nos partnernan i interesadonan i ta duna informashon tokante desishonnan importante ku nos ta keda tuma pa futuro di nos isla. Sin duda mi ta kere den forsa i resistensia di nos hendenan boneriano i mi ta konfia ku nos ta salí mas mihó i mas fuerte for di e krísis akí.’

Cherethy Kirindongo, direktor di Kámara di Komèrsio Boneiru: ‘E rapòrt di PDNA ta duna un imágen amplio di e impakto finansiero i ekonómiko negativo grandi ku COVID-19 a okashoná riba empresanan lokal en partikular i ekonomia di Boneiru en general. Mas aleu e rapòrt ta reiterá e echo ku nos empresanan chikitu i mediano ta mas vulnerabel ainda i ku nan tin mester di yudansa spesial pa superá e konsekuensianan di e pandemia akí adekuadamente. Mi ke gradisí tur empresa ku a tuma tempu pa yena e enkuesta pa empresa.’

E análisis di e impakto humano ta yega na e konklushon ku e impakto di e pandemia a empeorá e desigualdatnan eksistente den nos komunidat, i ku famianan vulnerabel, pa ta eksakto famianan kaminda tin un mayor so presente, mester di medidanan spesial pa yuda nan krea resistensia, tantu riba tereno ekonómiko komo sosial.

Nina den Heyer, diputado di Asuntunan Sosial den Kolegio Ehekutivo di Boneiru: ‘Nos a sinti e impakto enorme ku COVID-19 tabatin riba nos isla, i ainda nos ta sinti esaki. E rapòrt akí ta laga nos mira e bèrdat sunú tokante e realidat sosial i ekonómiko na nos isla i lo ta un base sólido pa hiba kòmbersashonnan konstruktivo ku nos partnernan i stakeholdernan. Mi ta gradisí tur partido ku tabata enbolbí ku realisashon di e rapórt akí i/òf ku entrega di e informashonnan nesesario. Huntu nos ta bai traha riba e siguiente pasonan pa hasi komunidat boneriano mas fuerte i mas resistente.’

Despues di a biba pa mas ku un aña ku e pandemia i e esfuersonan di bakunashon ku ta andando, awor akí ta nesesario pa nos konsentrá nos mes riba implementashon di intervenshonnan di rekuperashon ku lo kontribuí na edifikashon di resistensia di nos hendenan i di ekonomia di Boneiru na momentu di kalamidat. E nesesidatnan di rekuperashon ku nan a identifiká den e rapòrt di PDNA lo duna guia na e proseso akí.

Federico Baechli, Senior Country Officer di Caribbean Country Managemente Unit di Bano Mundial: ‘Kalamidatnan ta sigui perturbá i menasá bida i bienestar di hendenan den área Karibense. E esfuersonan di rekuperashon na Boneiru mester ta dirigí riba mehorashon di resistensia di famianan i empresanan kontra e riesgonan di diferente peliger, entre otro pandemia, pa sigurá prosperidat di Boneiru, un isla ku ta asina riku na kultura i bunitesa natural.’

E análisis ku a ehekutá na momentu di preparashon di e evaluashon akí, ta basá riba informashonnan ku nan a akumulá via e Caribbean COVID-19 Food Security & Livelihoods Impact Survey ku sosten di e Programa Mundial di Alimento, un enkuesta pa empresa sostené pa Kámara di Komèrsio, konsulta ku interesadonan lokal den sektornan sosial i ekonómiko di Boneiru i informashonnan ku ta públikamente disponibel.

Union Oropeo a finansiá e COVID-19 PDNA den kuadro di e Technical Assistance Program for Disaster Risk Financing and Insurance (DRFI TA) den Paisnan i Teritorionan Ultramar karibense Technical Assistance Program for Disaster Risk Financing and Insurance (DRFI TA) in Caribbean Overseas Countries and Territories (OCTs), manehá pa e Global Facility for Disaster Reduction and Recovery (GFDRR) di Banko Mundial. Meta di e programa di DRFI TA ta pa engrandesé e resistensia finansiero riba término largu kontra kalamidat den Paisnan i Teritorionan Ultramar karibense, ku bentaha pa e personanan mas vulnerabel. E programa ta forma parti di e RESEMBID (Resilience, Sustainable Energy en Marine Biodiversity) ku Union Oropeo ta finansiá OCTs Resilience, Sustainable Energy and Marine Biodiversity Program .

Kontaktonan
Pa Entidat Públiko Boneiru:

Departamentu di Komunikashon (communicatie@bonairegov.com)

Pa e Grupo di Banko Mundial:
Mary Boyer, spesialista di maneho di riesgo di kalamidat (mboyer@worldbank.org)