Mesa di Klima Boneiru

Ken nos ta

Mesa di Klima Boneiru (2024 – 2026), bou di guia di sr Reynolds (Nolly) Oleana, ta un inisiativa di Entidat Públiko Boneiru, ku komo meta pa desaroyá un plan di klima pa Boneiru. Ta inkluí input di e kòmbersashonnan ku ta tuma lugá ku gobièrnu, organisashonnan sosial, empresanan i siudadanonan komo base den e plan akí. E ‘grupo di proyekto Mesa di Klima’, konsistiendo di konseheronan for di Entidat Públiko Boneiru, gobièrnu di Reino i konseheronan eksterno, ta forma e organisashon di Mesa di Klima. E grupo di proyekto ta enkargá ku preparashon i ehekushon práktiko di e trayekto, ku enfoke riba kompilashon di idea, preokupashon i solushon, pa riba nivel lokal atendé ku kambio di klima.   

Grupo pa duna fitbèk

E grupo di proyekto ta haña sosten di un grupo pa duna fitbèk ku ta konsistí di tres miembro, esta señor Albert Martis (hefe di Servisio Meteorológiko di Kòrsou), señor Peter Montanus (eks konsehero di medio ambiente di Entidat Públiko Boneiru), i señor Rob Weterings (direktor di e Plataforma Nashonal di Klima Hulanda).

Grupo di sosten

Mas aleu e grupo di proyekto por hasi un apelashon riba sosten tékniko i sosten relashoná ku kontenido for di vários eksperto riba tereno di klima.  

Kiko nos tarea ta?

Nos tarea ta pa den kolaborashon ku komunidat boneriano yega na un plan di klima. Nos ta tene kòmbersashon ku diferente grupo na nos isla i nos ta akumulá konosementu pa krea un plan ku ta kuadra ku e konteksto di Boneiru i ku e desafionan urgente di kambio di klima pa nos isla. 

Kiko nos a hasi kaba?

Relashoná ku e rapòrt di Ed Nijpels (‘Het is nooit te laat – Nunka no ta lat’), Kolegio Ehekutivo a tuma e inisiativa pa lanta un grupo di proyekto pa formulashon di un plan di klima. For di 1 di ougùstùs 2024 e grupo di proyekto a ranka sali ku e promé pasonan, esta desaroyo di un plan di aserkamentu. E sosten di gobièrnu hulandes ta bini di e ministerionan di Asuntunan Ekonómiko, di Asuntunan Interno i Relashonnan den Reino, i di Infrastruktura i Maneho di Awa.

Den luna di desèmber 2024 e grupo di proyekto huntu ku diputado Anjelica Cicilia a tene un promé seshon di informashon relashoná ku e tarea di e grupo di proyekto i e proseso pa yega na un plan di klima. Despues di esei den luna di febrüari 2025 a organisá un konferensia di inisio pa a base di kontenido informá komunidat tokante e tópiko di kambio di klima. Oradornan na e konferensia akí tabata señora Pedzi Girigorie i e profeshonal hóben Sion Janga. Na nòmber di gobièrnu di Boneiru, señor Maurice Adriaens a duna un splikashon di e situashon aktual relashoná ku e akshonnan ku gobièrnu di Boneiru a desplegá te ku awor pa kontribuí na e desafionan pa kambio di klima.     

Lema

Na fin di aña 2024 a organisá un kompetensia pa un lema. Skolnan por a kompetí ku nan ideanan. E ganadó a bira grupo 8b di skol básiko De Pelikaan ku e lema: ‘Nos Isla, Nos Responsabilidat’.

Kon nos planifikashon ta?

Nos ta traha den 5 fase, den periodo di òktober 2024 te ku mart 2026.

Fase 1 – Inisio Ku aktividatnan manera desaroyo di nos Plan di Aserkamentu i trahamentu di un presupuesto.  Q3 2024
Fase 2 – Preparashon di Mesa di Klima Ku aktividatnan manera organisashon di enkuentronan di Townhall i Kick-off.Q4 2024 – Q1 2025
Fase 3 – Kòmbersashonnan di Mesa di Klima (andando) Ku komo aktividat núkleo tenementu di kòmbersashon di mesa di klima ku vários grupo.  Q1 – Q3 2025
Fase 4 – Intenshon di Klima Ku komo aktividat núkleo formulashon di un Intenshon di Klima.Q3 – Q4 2025
Fase 5 – Plan di Klima Ku komo aktividat núkleo formulashon di un Plan di Klima.Q4 2025 – Q1 2026

Na unda nos ta awor akí?

Aktualmente (Q2 2025) nos ta den Fase 3 di e proseso. Nos tabata den kòmbersashon ku diferente organisashon grandi i organisashon mas chikitu, i diferente instansia i empresa (grupo A i B1). E kòmbersashonnan a sòru pa konosementu balioso. Den kuadro di adaptashon di klima entre otro a mustra riba importansia di fangumentu di awa di yobida, eliminashon di kabritu i buriku ku ta kana lòs, revegetashon i sostenementu i profeshonalisashon di agrikultura, krio di bestia i piskamentu. Banda di esaki a dediká hopi atenshon tambe na maneho i e responsabilidatnan di gobièrnu i di e komunidat boneriano.

Kiko ta na kaminda?

Den luna di yüni 2025 nos ta bai tene kòmbersashon ku siudadanonan i hóbennan. Meta di e ròndu di mesa di klima akí – den periodo di yüni i yüli 2025 – ta pa den sentido amplio optené enbolbimentu i aporte di nos komunidat pa e Plan di Klima. Durante e ròndu akí nos lo tene kuenta tambe ku e siudadanonan ku ta papia spañó i ingles. Tambe dia 18 di yüni binidero lo tuma lugá un seshon di mesa di klima ku hóbennan di grupo 7 i 8 di e skolnan básiko i delegadonan di e skolnan sekundario.

E kòmbersashonnan akí lo tuma lugá riba e siguiente fechanan:

KenKi diaNa unda
Tera Kòrá17 di yüniSentro di Bario Amboina
Hóbennan18 di yüniCapt. Don’s Habitat
Playa19 di yüniJong Bonaire
Nikiboko24 di yüniSentro di Bario
Amboina01 di yüliSentro di Bario
Rincon03 di yüliSociedad S. Antonio de Padua
Nort’i Saliña08 di yüliSentro di Bario
Antriol09 di yüliKlup Avanti

Partisipá!

Kambio di klima ta mishi ku nos tur. Pa e motibu akí nos ta invitá abo pa kontribuí. Kompartí bo ideanan, preokupashonnan òf solushonnan durante e kòmbersashonnan di mesa di klima den periodo di yüni i yüli. Bo bos ta konta! Tene nos komunikadonan di prensa i nos página wèp na bista pa e oranan i sitionan eksakto di e seshonnan den bo bario. Huntu nos ta edifiká un Boneiru resiliente i sostenibel. Bo por inskribí via e emailadrès info@klimaattafel-bonaire.com